Ngày con nước hay ngày Nguyệt Kỵ là những ngày được tính toán dựa trên sự lên xuống của dòng nước trong một tháng.
Theo quan niệm dân gian ta từ xưa đến nay, đây là những ngày xấu, cần hạn chế tuyệt đối làm những việc quan trọng. Từ đó có câu ca dao ra đời, truyền lại qua bao thế hệ:
- “Dù ai buôn bán trăm nghề
- Phải ngày con nước đi về tay không
- Dù ai giao hợp vợ chồng
- Phải ngày con nước khó lòng nuôi con”
Xét ở góc nhìn thực tế thì ngày con nước chính là ám chỉ việc tính toán ngày dựa trên hiện tượng thủy triều khi nước lên và xuống, gây ra bởi lực hấp dẫn của mặt trăng và lực ly tâm gây ra.
Nguồn gốc ngày con nước
Ngày con nước theo quan niệm dân gian
Nhân dân ta dựa vào những quan sát và hiện tượng thực tế suốt từ năm này qua năm khác từ đó xác định ngày con nước phục vụ mục đích trồng trọt, chăn nuôi, chăm lo đời sống sản xuất.
Quá trình hình thành quan niệm, tư duy này không hề dính dáng hay chịu ảnh hưởng của bất kỳ nền văn hóa nào, hoàn toàn chỉ bắt nguồn trong đời sống con người Việt chúng ta.
Ngày con nước theo góc độ khoa học
Xét dưới góc nhìn khoa học, bản chất ngày con nước là hiện tượng thủy triều.
Tất cả đều do sự thay đổi lực hấp dẫn của mặt trăng tác động lên trái đất và sự thay đổi vị trí giữa mặt trăng, trái đất và mặt trời.
Ý nghĩa ngày con nước
Ngày con nước luôn được nhân dân ta tin rằng là những ngày xấu, ngày đại kỵ với việc quan trọng. Đặc biệt những việc như cưới hỏi, kết hôn, khai trương, nhậm chức, ký hợp đồng,… thì ngày mà dòng nước lên xuống là điềm báo không lành, điều xui xẻo.
Trong nông nghiệp, trồng trọt thì ngày con nước lại là tín hiệu giúp người dân biết thời điểm nước lên, xuống để phục vụ cho tưới tiêu, chăm lo sản xuất.
Đối với những con người miền biển, Ngày con nước mang ý nghĩa đặc biệt lớn, bởi có liên quan trực tiếp đến khai thác và nuôi trồng thủy hải sản.
Cách tính ngày con nước chuẩn xác
Ngày con nước được tính toán trên bản chất của hiện tượng thủy triều nên có thể áp dụng lịch âm lịch để theo dõi. Các ngày con nước trong năm theo các tháng như sau:
- Tháng 1, tháng 7: ngày con nước mùng 5, 19
- Tháng 2, tháng 8 : ngày con nước mùng 3 ,17, 29
- Tháng 3, tháng 9 : ngày con nước ngày 13, 27
- Tháng 4, tháng 10: ngày con nước ngày 11, 25
- Tháng 5, tháng 11: ngày con nước mùng 9, 23
- Tháng 6, tháng 12: ngày con nước mùng 7, 21
