Trước đây, nhất là thời bao cấp, người tiêu dùng không phân biệt dầu ăn hay mỡ heo nhưng từ khi mở cửa, người tiêu dùng quan tâm hơn đến sức khỏe và thêm vào đó, các phương tiện thông tin đại chúng nói về tác hại của mỡ heo so với lợi ích của dầu ăn nên hầu như mọi người đều quay ngoắt với mỡ heo và chuyển sang dùng dầu thực vật.
Nhưng gần đây, cũng thông tin đại chúng đưa ra những chứng cứ khoa học của các chuyên gia về ích lợi của mỡ heo. Đây là một trong 10 loại thực phẩm bổ dưỡng nhất, và đứng hàng xếp thứ 8.
Từ đó người tiêu dùng phân vân nên dùng dầu thực vật hay dùng mỡ heo trong chế biến thức ăn bởi vì theo một số lập luận bảo vệ quan điểm có lợi của mỡ heo cho rằng mỡ heo là linh hồn của món ăn, dù là món ăn gì đi nữa chỉ cần một muỗng mỡ heo cũng đủ để tạo món ăn màu sắc đẹp, vị thơm và ngon. Nó là một thứ phụ gia làm cho các món ăn trở nên tuyệt vời hơn vì mùi thơm của mỡ heo là không thể thay thế bởi nguồn gốc chính của mùi thơm này là một lượng nhỏ của một loại protein đặc biệt, sản phẩm phân hủy của glyceride.
Nhưng bên cạnh đó, những lập luận khác cho rằng mỡ heo chứa nhiều chất béo bão hòa và cholesterol dẫn đến béo phì, và thậm chí có thể dẫn đến bệnh tim mạch. Thế nhưng các loại thực phẩm khác như thịt, trứng, sữa thậm chí trong một số loại hạt và cả dầu ăn khác đều có chứa chất béo bão hòa.
Bằng những nghiên cứu khoa học về những lợi ích của mỡ heo ảnh hưởng đến sức khỏe con người, các nhà khoa học cho rằng mỡ heo mặc dù có axit béo bão hòa nhưng giàu vitamin B và các khoáng chất tốt cho sức khỏe, nó giàu vitamin D, nó thúc đẩy sự hấp thụ canxi của cơ thể. Đúng vậy, lượng vitamin D trong mỡ heo có tác dụng giúp cải thiện chức năng tim mạch, duy trì sức khỏe của phổi và hô hấp, tăng cường chức năng cơ bắp và giúp cơ thể phòng chống nhiễm trùng. Mà trước đây rất nhiều thuyết cho rằng mỡ heo không tốt cho tim và ngày càng có nhiều nghiên cứu kết luận rằng những thực phẩm giàu carbohydrate như đường, thực phẩm chế biến, gạo và mì là thủ phạm chính gây ra bệnh tim chứ không phải từ mỡ heo. Bởi vì, trong mỡ heo chứa khoảng 40% chất béo bão hòa, khoảng 50% – 60% chất béo không bão hòa đơn và khoảng 10% chất béo không bão hòa đa mà thực phẩm giàu chất béo bão hòa có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ. Bên cạnh đó, hiện nay vẫn còn quan điểm cho rằng mỡ heo chính là thủ phạm dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh như gan nhiễm mỡ, xơ vữa động mạch, huyết áp cao…
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, mỗi ngày cơ thể con người cần 5 chất dinh dưỡng cơ bản, đó là protein, chất béo, carbohydrate, vitamin và khoáng chất. Những thực phẩm này cần sự cân bằng và không thể bỏ sót nhóm nào.Thịt mỡ nếu chế biến tốt sẽ là nguồn cung cấp chất béo phong phú với lượng calo cao cho cơ thể.Hơn thế nữa, thịt mỡ chứa lecithin và cholesterol, là loại chất mà cơ thể rất cần.
Ngoài ra, mỡ heo còn tham gia cấu tạo màng tế bào thần kinh, trong khi dầu thực vật không có chức năng này do được chiết xuất từ các loại hạt và quả như oliu, dừa, đậu phộng, đậu nành… Nếu không sử dụng mỡ heo trong thời gian dài, cơ thể sẽ khó hấp thu vitamin A dẫn đến thiếu hụt vitamin A; tăng nguy cơ mắc các bệnh về xương; làm rối loạn nội tiết tố; gây suy nhược cơ thể, tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim. Vì thế, trong các bữa ăn hàng ngày nên bổ sung thêm mỡ heo theo chế độ hợp lý bên cạnh đó phải duy trì thực đơn đa dạng và kết hợp đầy đủ các nhóm thực phẩm dinh dưỡng. Tuy nhiên, nhóm người trong độ tuổi 50 trở lên cần phải hạn chế dùng mỡ; riêng trẻ nhỏ, mỡ heo đóng vai trò quan trọng trong quá trình phát triển thể chất và góp phần ngăn ngừa bệnh cận thị.
Trong một số trường hợp, mỡ heo thích hợp với người bị các bệnh như thiếu máu, chóng mặt, suy dinh dưỡng, tóc gãy rụng, tóc bạc sớm, táo bón, tay chân nứt nẻ, phụ nữ sau sinh… Việc sử dụng mỡ động vật với liều lượng hợp lý, phù hợp với từng lứa tuổi và giai đoạn phát triển đều mang lại những lợi ích nhất định cho sức khỏe của người dùng. Về giá trị dinh dưỡng của dầu ăn và mỡ động vật, các chuyên gia dinh dưỡng cho biết: “Trong mỡ có nhiều axit béo no, vitamin tan trong chất béo như vitamin A, vitamin D. Trong dầu thực vật có acid béo không no, vitamin tan trong chất béo như vitamin E, vitamin K mà acid béo không no nếu sử dụng ở nhiệt độ cao, lâu sẽ bị phân hủy tạo thành những chất độc gây hại cho cơ thể”.
Ngoài ra, vấn đề mà nhiều người lo lắng khi sử dụng mỡ động vật chính là làm gia tăng hàm lượng cholesterol.Tuy nhiên, cholesterol có vai trò rất quan trọng với não bộ, thần kinh, sức bền của thành mạch máu chỉ khi thừa hoặc thiếu cholesterol mới ảnh hưởng đến sức khỏe.
Như vậy, rõ ràng là mỡ không gây béo hơn dầu thực vật như bấy lâu nay quan niệm vì mỗi một gram dầu và mỡ đều cung cấp 9 calo như nhau cho nên dù là ăn dầu hay mỡ đều gây tăng cân như nhau và việc sử dụng dầu ăn hay mỡ động vật đều tốt với cơ thể nhưng cần sự cân bằng trong sử dụng để chế biến thức ăn giúp bảo đảm sức khỏe.
BS. HỒ VĂN CƯNG – Theo nguồn báo suckhoedoisong.vn