Stagflation là một thuật ngữ kinh tế chỉ tình trạng kinh tế trì trệ kết hợp với lạm phát cao. Nói cách khác, đây là lúc nền kinh tế đang gặp phải cả hai vấn đề khó khăn cùng lúc:
- Tăng trưởng kinh tế chậm hoặc âm: Sản xuất đình trệ, GDP tăng trưởng thấp hoặc thậm chí giảm.
- Lạm phát cao: Giá cả hàng hóa và dịch vụ tăng cao, làm giảm sức mua của người dân.
Nguyên nhân gây ra stagflation:
Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến stagflation, bao gồm:
- Sốc cung: Sự gián đoạn nguồn cung cấp hàng hóa và dịch vụ, chẳng hạn như do chiến tranh, thiên tai, dịch bệnh… làm giá cả tăng cao.
- Chính sách kinh tế sai lầm: Chính sách tiền tệ hoặc tài khóa không phù hợp có thể gây ra lạm phát mà không thúc đẩy được tăng trưởng kinh tế.
- Kỳ vọng lạm phát: Khi người dân kỳ vọng giá cả sẽ tiếp tục tăng, họ sẽ có xu hướng mua sắm nhiều hơn, gây ra lạm phát cao hơn.
Ảnh hưởng của stagflation:
Stagflation gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực cho nền kinh tế:
- Giảm sức mua: Lạm phát cao làm giảm sức mua của người dân, ảnh hưởng đến tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế.
- Tăng thất nghiệp: Sản xuất đình trệ buộc các doanh nghiệp phải cắt giảm nhân công, gây ra tình trạng thất nghiệp gia tăng.
- Khó khăn cho doanh nghiệp: Lạm phát tăng cao cùng với sức mua giảm khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh.
- Bất ổn xã hội: Stagflation kéo dài có thể dẫn đến bất ổn xã hội do người dân bất mãn với tình hình kinh tế.
Ví dụ về stagflation:
Một ví dụ điển hình về stagflation là cuộc khủng hoảng dầu mỏ năm 1973. Giá dầu tăng vọt đã gây ra lạm phát cao trên toàn cầu, đồng thời làm giảm tăng trưởng kinh tế của nhiều quốc gia.
Biện pháp đối phó với stagflation:
Đối phó với stagflation là một thách thức lớn đối với các nhà hoạch định chính sách. Một số biện pháp thường được sử dụng bao gồm:
- Kiểm soát lạm phát: Thắt chặt chính sách tiền tệ, giảm chi tiêu công…
- Thúc đẩy tăng trưởng kinh tế: Cải cách thể chế, khuyến khích đầu tư, tăng cường xuất khẩu…
- Ổn định nguồn cung: Đa dạng hóa nguồn cung, đảm bảo an ninh năng lượng…
Stagflation là một tình trạng kinh tế khó khăn, gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực. Các nhà hoạch định chính sách cần có những biện pháp phù hợp để kiểm soát lạm phát và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, nhằm đưa nền kinh tế thoát khỏi stagflation.