Mô hình CANVAS (Business Model Canvas) là một công cụ quản lý chiến lược được sử dụng để mô tả, thiết kế và phân tích mô hình kinh doanh của một tổ chức. Nó được phát triển bởi Alexander Osterwalder dựa trên cuốn sách “Business Model Generation” xuất bản năm 2010.
Mô hình CANVAS được trình bày dưới dạng một biểu đồ gồm 9 khối, mỗi khối đại diện cho một yếu tố cốt lõi của mô hình kinh doanh:
- Khách hàng (Customer Segments): Xác định các nhóm khách hàng mà doanh nghiệp muốn phục vụ.
- Giá trị đề xuất (Value Propositions): Những giá trị mà sản phẩm/dịch vụ mang lại cho khách hàng, giải quyết vấn đề hoặc đáp ứng nhu cầu của họ.
- Kênh phân phối (Channels): Cách thức doanh nghiệp tiếp cận và phân phối sản phẩm/dịch vụ đến khách hàng.
- Mối quan hệ khách hàng (Customer Relationships): Loại hình mối quan hệ doanh nghiệp xây dựng với từng phân khúc khách hàng.
- Luồng doanh thu (Revenue Streams): Các nguồn thu mà doanh nghiệp tạo ra từ việc bán sản phẩm/dịch vụ.
- Nguồn lực chính (Key Resources): Những nguồn lực quan trọng doanh nghiệp cần có để vận hành mô hình kinh doanh.
- Hoạt động chính (Key Activities): Những hoạt động then chốt doanh nghiệp cần thực hiện để tạo ra và phân phối giá trị.
- Đối tác chính (Key Partnerships): Các đối tác quan trọng giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động và nguồn lực.
- Cơ cấu chi phí (Cost Structure): Các khoản chi phí phát sinh trong quá trình vận hành mô hình kinh doanh.
Lợi ích của mô hình CANVAS:
- Tổng quan, trực quan: Giúp hiểu rõ và hình dung toàn bộ mô hình kinh doanh trên một trang giấy.
- Dễ sử dụng, dễ hiểu: Ngôn ngữ đơn giản, trực quan, dễ dàng áp dụng cho mọi loại hình doanh nghiệp.
- Linh hoạt, thích ứng: Có thể điều chỉnh và cập nhật theo sự thay đổi của thị trường.
- Hỗ trợ ra quyết định: Cung cấp cái nhìn tổng quan về doanh nghiệp, giúp đưa ra những quyết định chiến lược đúng đắn.
- Thúc đẩy sáng tạo: Khuyến khích suy nghĩ và phát triển những ý tưởng kinh doanh mới.
Cách sử dụng mô hình CANVAS:
- Xác định 9 yếu tố cốt lõi.
- Điền thông tin vào từng khối.
- Phân tích mối liên hệ giữa các khối.
- Đánh giá và điều chỉnh mô hình kinh doanh.
Ví dụ: Mô hình Canvas của Facebook