Chánh mạng là yếu tố thứ năm trong Bát Chánh Đạo, sau Chánh kiến, Chánh tư duy, Chánh ngữ và Chánh nghiệp. Nó đề cập đến việc kiếm sống một cách chân chính, lương thiện, không làm những nghề nghiệp gây hại cho bản thân và người khác.
Theo Phật giáo, Chánh mạng là kiếm sống bằng những nghề nghiệp phù hợp với đạo đức, không vi phạm ngũ giới, bao gồm:
- Không sát sinh
- Không trộm cắp
- Không tà dâm
- Không nói dối
- Không sử dụng chất kích thích
Những nghề nghiệp được coi là tà mạng:
- Buôn bán vũ khí, ma túy, chất độc hại
- Mại dâm, cờ bạc, buôn người
- Săn bắt, giết mổ động vật
- Lừa đảo, chiếm đoạt tài sản
- Sản xuất và buôn bán rượu, bia, thuốc lá
Lợi ích của Chánh mạng:
- Tâm an lạc: Kiếm sống bằng nghề nghiệp chân chính giúp ta có được sự an tâm, không phải lo lắng, sợ hãi.
- Sức khỏe tốt: Làm những công việc lành mạnh, không gây hại cho sức khỏe của bản thân và cộng đồng.
- Phúc báo: Kiếm sống chân chính sẽ mang lại phúc báo cho bản thân và gia đình.
- Hỗ trợ tu tập: Chánh mạng tạo điều kiện thuận lợi cho việc tu tập, giúp ta tiến gần hơn đến con đường giải thoát.
Cách thực hành Chánh mạng:
- Chọn nghề nghiệp phù hợp: Lựa chọn những công việc phù hợp với khả năng và đạo đức của bản thân.
- Làm việc tận tâm, chính trực: Cố gắng làm tốt công việc của mình, trung thực, không gian dối, lừa lọc.
- Sử dụng tài sản đúng cách: Tiêu xài hợp lý, tránh lãng phí, chia sẻ với những người khó khăn.
- Hỗ trợ những người xung quanh: Giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn, góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp hơn.
Chánh mạng là một yếu tố quan trọng trong Bát Chánh Đạo, giúp con người kiếm sống một cách chân chính, lương thiện, từ đó có cuộc sống hạnh phúc và ý nghĩa hơn.