Giao dịch phái sinh là việc mua bán các hợp đồng tài chính có giá trị dựa trên một tài sản cơ sở khác. Tài sản cơ sở này có thể là hàng hóa (như nông sản, kim loại), chứng khoán (như cổ phiếu, trái phiếu), chỉ số (như VN30), hoặc các công cụ tài chính khác.
Đặc điểm của giao dịch phái sinh:
- Tính chất phái sinh: Giá trị của hợp đồng phái sinh được “phái sinh” từ giá trị của tài sản cơ sở.
- Tính chất hợp đồng: Giao dịch phái sinh được thực hiện thông qua các hợp đồng giữa các bên tham gia.
- Tính chất tương lai: Hợp đồng phái sinh thường liên quan đến việc mua bán tài sản cơ sở trong tương lai với giá đã được thỏa thuận trước.
Các loại giao dịch phái sinh phổ biến:
- Hợp đồng tương lai (Futures): Hợp đồng mua hoặc bán một tài sản cơ sở với số lượng và giá cả đã được xác định trước, tại một thời điểm cụ thể trong tương lai.
- Hợp đồng quyền chọn (Options): Hợp đồng cho phép, nhưng không bắt buộc, người mua mua hoặc bán một tài sản cơ sở với giá đã định trước, vào hoặc trước một thời điểm cụ thể trong tương lai.
- Hợp đồng hoán đổi (Swaps): Hợp đồng trao đổi dòng tiền hoặc lãi suất giữa các bên tham gia.
Ưu điểm của giao dịch phái sinh:
- Đòn bẩy tài chính: Nhà đầu tư có thể kiểm soát một lượng lớn tài sản cơ sở với một số vốn nhỏ.
- Linh hoạt: Có thể sử dụng để đầu cơ giá lên hoặc giá xuống, hoặc để phòng ngừa rủi ro.
Nhược điểm của giao dịch phái sinh:
- Rủi ro cao: Do sử dụng đòn bẩy tài chính, giao dịch phái sinh có thể mang lại lợi nhuận cao, nhưng cũng có thể gây ra thua lỗ lớn.
- Phức tạp: Các hợp đồng phái sinh thường có cấu trúc phức tạp, đòi hỏi nhà đầu tư phải có kiến thức chuyên môn.
Lưu ý: Giao dịch phái sinh là một lĩnh vực phức tạp và rủi ro. Nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ trước khi tham gia.